گهیځ
سال ۲۰۱۸ و وضعیت رسانه ها در افغانستان!
گزارش از : نیلوفر بارکزی
هر چند از دیدگاه آگاهان مسایل و مقامات دولتی، سال گذشته ۲۰۱۸ میلادی، برای رسانه های افغانستان یک سال خونین و همراه با چالشهای مالی شمرده می شود اما در کنار آن رسانه های افغانی در این سال دستاورد های خوبی را هم به همراه داشتند.
صابر مومند سخنگوی وزارت اطلاعات و فرهنگ در صحبت اختصاصی با هفته نامه “سطر اول” اظهار داشت که سال ۲۰۱۸ برای رسانه های افغان در مجموع یک سال پر دست آورد بود.
اخذ جایگاه نخست جهانی در عرصه قانون دسترسی به اطلاعات، تبدیل شدن خط رسانه های افغانستان از خط سرخ به خط سبز به اساس تحقیقی که یونسکو انجام داده بود، ساختن طرز العمل از سوی وزارت اطلاعات و فرهنگ برای این که چگونه رسانه ها به خصوص خبرنگارانی که رویداد های تروریستی را پوشش می دهند، اطلاعات را از ساحه بدست آورند، این همه از جمله کار های است که آقای مومند آن را دست آورد های رسانه یی افغانستان در سال ۲۰۱۸ می خواند.
آقای مومند می افزاید:” در پهلوی این که رسانه ها در ۲۰۱۸ دستاورد های را داشتند با چالش ها و مشکلات مالی و امنیتی نیز رو برو بودند .”
آقای مومند می گوید که در ساحات مختلف افغانستان جنگ است و این جنگ سبب شده تا در سال ۲۰۱۸ تعداد زیادی از خبرنگاران را از دست بدهیم که از این لحاظ سال گذشته یک سال فاجعه بار برای رسانه های افغان شمرده می شود.
از جانب دیگر آقای فهیم دشتی، عضو هیأت رهبری فدراسیون رسانه ها و نهاد های رسانه یی افغانستان بیان کرد که از سال ۲۰۱۴ به اینسو با وخیم شدن وضعیت امنیتی تمام بخش های زندگی مردم افغانستان متأثر شده است .
وی افزود:” کشته شدن تعداد زیادی از خبرنگاران نشان دهنده وضعیت نامطلوب امنیتی برای رسانه های افغانستان بود.”
آقای دشتی همچنان می گوید، نه تنها مشکل امنیتی بلکه مشکلات اقتصادی هم دامنگیر رسانه ها بود، چنانچه اکنون نزدیک به ۵۰ رسانه بنا بر مشکلات مالی از فعالیت باز مانده اند.
اما با این همه به گفته آقای دشتی مبلغ ۳۰۰ میلیون افغانی جریمه های مالی که به رسانه ها از درک عدم پرداخت مالیات،فیس فریکونسی و صرفیه برق وارد شده بود، از طرف حکومت افغانستان بخشیده شد.
این عضو فدراسیون رسانه ها و نهاد های رسانه یی کشور ابراز داشت:”بررسی قضایای خشونت علیه خبرنگاران، اخذ تدابیر امنیتی لازم برای رسانه ها و خبرنگاران که تحت تهدید شدید امنیتی قرار دارند، به همکاری فدراسیون و نهاد های ژورنالستان و کمیته مشترک رسانه ها و حکومت، بازبینی صندوق حمایت از خبرنگاران از جمله کمک های حکومت افغانستان برای رسانه ها در سال ۲۰۱۸بود.”
آقای دشتی همچنان افزود که در زمینۀ حقوق تقاعد خبرنگاران، بیمه خبرنگاران و امتیاز برای خبرنگاران که جهت پوشش رویداد ها به صحنه جنگ رفته و رویداد های جنگی را پوشش می دهند مقرره یی را آماده کردند که حکومت باید آن را تصویب کند.
اما با این همه آگاهان امور به این باور اند که مردم افغانستان به خاطر انتخاب آینده و سرنوشت شان از رسانه ها بهره می گیرند،این عده کارشناسان و آگاهان مسایل رسانه یی باور دارند که در افغانستان دو نوع سیاست نهادینه است، یک خارجی ستیزی و دیگری هم خارجی پرستی که هردو سیاست بی نتیجه مانده است .
عزیزالله فانوس استاد پوهنځی ژورنالیزم پوهنتون کابل بیان کرد که این سیاست دوگانه در افغانستان یک نوع کشمکش فکری را در بین مردم و رسانه ها ایجاد کرده است و افزود بعضی از جوانان نمی دانند با وضعیت جاری چگونه برخورد کنند.
به قول آقای فانوس، جوانان ما یا به شکل بسیار افراطی می نویسند و همه چیز را ضد طالبانی تصور می کنند.و یا هم به پای خارجی ها نشسته و به اوامر شان گوش می دهند.
به قول استاد فانوس رسانه ها اذهان عامه را سمت و سوء داده اند و حالا برای افغان ها ثابت شده است که باید توانایی ها و استعداد های خود را پیدا نمایند.
موصوف افزود که افغان ها دیگر خودشان فهمیده اند که باید برای خود یک الگوی خاص باشند نه این که نمونه برداری کنند و پیرو کشور دیگر باشند.
آقای فانوس اظهار می دارد که طی سال گذشته میلادی، رسانه ها با چالش های زیادی رو به رو بودند و شاهد از دست دادن جوانان ما که آگاهانه برای دسترسی به معلومات و اطلاعات رفته بودند، بودیم .
وی می گوید رسانه ها می توانند واقعیت های جامعه را به رخ مردم بکشند و به نسل های فردا بفهمانند که چی کسی قهرمان واقعی است و چی کسی ویران گر .
این در حالیست که به اساس یک گزارش سازمان خبرنگاران بدون مرز، افغانستان کشوری است که بیشترین تعداد خبرنگاران کشته شده را طی سال ۲۰۱۸ میلادی داشته است. بر اساس این گزارش ۱۵ خبرنگار افغان طی سال ۲۰۱۸ میلادی در مناقشات داخلی این کشور هنگام پوشش خبری جان باخته اند.
به اساس یافته های این سازمان، هشتاد خبرنگار در سال گذشته میلادی(۲۰۱۸) حین انجام ماموریت حرفه ای و یا به دلیل پوشش رویدادهای خبری در سراسر جهان جان خود را از دست داده اند.
سازمان گزارشگران بدون مرز با انتشار گزارش سالانه خود ضمن اعلام این ارقام تصریح کرد که شمار تلفات خبرنگاران نسبت به سال گذشته میلادی دست کم پانزده نفر افزایش یافته است.
با تشکر از هفته نامۀ سطر اول