گهیځ
محمد مصطفی نوید عضو کمیسیون اجرایی گهیځ
قبل از اینکه به شرح عنوان برویم، یاد آور می شوم که منظور از رسانه‌ی آنلاین در این کوتاه نوشته، شبکه های اجتماعی است، چه از آدرس عمومیت و کار بر بیشتر داشتن و چه از لحاظ اینکه هر کسی در هر رشته‌ی تحصیل کرده یا نکرده، ژورنالیست و روزنامه نگار شده و روزانه در خلال صفحات اجتماعی از وقایع، فکر، حرف و سخن خود می نگارد و یا هم از لحاظ یافتن مخاطبان بیشمار و رایگان برای نویسندگان و فعالان مسلکی دنیای رسانه اهمیت دارد؛ مورد بحث ما است.
و اما این که چگونه یک رسانه آنلاین مؤثر داشته باشیم، یک عنوان توصیفی است و هر کسی بنابر علایق، دانش، سیاست، و نگرش های فکری خود وصفی از آن خواهد داشت، اما قطعاٌ حضور مسلکی در شبکه های اجتمامی مستلزم یک سلسه قواعد و اسلوب و قوانین است که بشدت به آن باید پایبند بود.
خود را در همه شبکه ها مصروف نکنید
اگر دنبال مؤثریت فعالیت تان در آنلاین میدیا هستید، لازم نیست که در هر شبکه اجتماعی حضور داشته باشید، قطعاً حساب گروپ رسانه ای و شرکت های تجارتی که بخاطری جلب مشتری فعالیت می کنند از هم جداست و آنها باید مخاطبان را در هرجایی شکار نمایند، اما برای یک فرد حضور پُر محتوا و همیشگی در یک شبکه اجتماعی به مراتب موثر تر از حضور پراگنده و ناقص در چندین شبکه است.
دنبال جایگاه باشید
حالا که به هر دلیلی یک شبکه‌ی اجتماعی را انتخاب و در آن حضور یافتید، بحث ایجاد جایگاه برای خودتان است.
چنانکه اشاره شد هر کسی و از هر صنفی در شبکه های اجتماعی حضور دارند، احتمالاً در بحث مورد علاقه و مسلک شما نیز هزاران نفر حضور دارند و همان حرف های را به خور کاربران فیس بوک میدهند که شما نیز میدهید، اما شما باید واضح کنید که چه بهتری نسبت به دیگران دارید، تا مخاطبان به حرف های شما گوش کند.
بنابر این از خود بپرسید که چرا در شبکه های اجتماعی حضور دارید؟ شما دنبال چه هستید و چه مطالبی را به نشر می رسانید؟ آیا یک منتقد اجتماعی هستید؟ یک دعوت گر دینی هستید؟ پاسخ به این سوالات را باید بدانید این کار سبب می شود تا در حیطه‌ی تخصص دیگران حرفی نزنید، کاری که اکثریت کاربران شبکه اجتماعی مراعت نمی کنند، انجنیر ساختمانی در سیاست، و داکترمعالج در مورد دین فتوا می دهد و خنده دار تر اینکه جناب مولوی صاحب در مورد فواید پیاز و مقابله با دیابت صحبت می کند.
حضور فعال اما مطابق علاقه و مسلک سبب مشخص و معرفی شدن شخصیت واقعی شما برای کاربران شبکه های اجتماعی خواهد شد و خوانند گان شما، به عنوان داکتر، انجنیر و یا عالم دین شما را دنبال و یا به اصطلاح (follow) خواهند کرد.
وضع اجتماعی سیاسی کشور، کشمکش های قومی و سمتی، فکری و زبانی، گرایش های حزبی و سیاسی، چیزی نیست که بتوان از کنار آن به آرامی گذشت و در شبکه های اجتماعی موقف نگرفت حتی برای بعضی ها فلسفه حضور در شبکه های اجتماعی همین است، اما در چنین موارد بهتر است، سمت و سوی مان مشخص و واضح باشد، پریدن از شاخ به شاخی، تائید این و رد آن و چندی بعد ردی این و تائید آن، مفهوم و تعریف مشخص از ما ارایه نخواهد کرد، به عبارت دیگر مشخص کنید که کدام طرف هستید و مطابق آن فعالیت های آنلاین تان را تنظیم نمائید.
نکته دیگری که در مورد ایجاد جایگاه در شبکه های اجتماعی حایز اهمیت است، اینکه پیام و یا پُست شما چه ویژگی نسبت به دیگران دارد، و چرا شما را دنبال کنند؟
تکتیک های زیادی وجود دارند که می شود پیام خود را از دیگران متمایز ساخت، استفاده از امکانات چند رسانه‌ی (multimedia) کوتاه نویسی، تعیین و تدوام سبک خاص نویسندگی، طنزگونه نوشتن، تحقیقی بودن و…. می تواند شما را از دیگران متمایز سازد و بر خوانندگان تان بیافزاید.
با این حال با ایجاد و یافتن جایگاه در میان کاربران شبکه ها موثریت حضور شما بیشتر می شود.
خوانندگان تان را بشناسید
داشتن تصویر دقیق از خوانندگان سبب می شود که در نشر مطالب خاطر آنها را داشته باشید و یا حد اقل به زبان آنها صحبت کنید، مبرهن است که شبکه های اجتماعی یک طرفه نیست و خوانندگان شما می توانند عکس العمل در مقابل شما داشته باشد.
با این حال منظور از خوانندگان دو طبقه است، نخست آنهاییکه شما را دنبال می کنند و علاقه مند اند تا مطالب شما را بخوانند، ثانیاً کسانی اند که قصد دارید پیام تان به آنها برسند.
در مورد اول حفظ خوانندگان دایمی باید هدف باشد، اما در مورد کسانیکه می خواهید پیام تان به آنها برسد باید دقت داشته باشید، به عبارت خلاصه می توان گفت در پذیرفتن و فرستادن پیام دوستی در شبکه های اجتماعی دقت لازم را بخرج دهیم.
شما یک ژورنالیست هستید!
اگر کاملاً نه، اما تقریباً بلی همینکه روزانه قضیه را گزارش میدهید، تحلیل را پخش می کنید، و در مورد واقعه‌ی حرف می زنید، کاری یک ژورنالیست را انجام می دهید، بنابر این نکاتی را باید به دقت مراعات کنید:
- در نوشته تان حقیقت کتمان نشده باشد
- نقد یک نظریه با ابراز حقایق و جوانب مثبت و منفی آن برای خوانندگان قناعت بخش تر می باشد
- همیشه طرف مردم را بگیرید.
- صدای ناتوان ها و ضعیفان را بلند تر کنید.
- به خوانند گان تان منبع و یا منابع مطلب تان را بگویید.
- در نوشته تان منصفانه عمل کنید.
- از تضاد منافع اجتناب کنید ( نباید منافع تان سبب تحریف و کتمان حقایق شود)
- تلاش کنید که به مردم گزند نرسانید، حیثیت، و شخصیت مردم، هویت و امنیت مردم را مورد هجوم قرار ندهید.
- مطئمن شوید که معلوماتی را که قرار است نشر کنید دقیق و صحیح باشد، اما اگر اشتباه بود زود پوزش بطلبید.
- از احساسات و عکس العمل مردم اطلاع داشته باشید و آنرا جدی در نظر بگیرید.
- در هنگام قضاوت موضوع را بشکل کامل بدانید که چیست یعنی آگاهی تان را تکمیل کنید.
